• Академик Блаже Конески (с. Небрегово, 19.12.1921 – Скопје, 7.12.1993) и неговите капитални дела: „Македонски правопис“ (1945) и Македонски правопис со правописен речник (1950), „Граматика на македонскиот литературен јазик“ (I дел, 1952 и II дел, 1954), „Историја на македонскиот јазик“ (1965), „Македонскиот јазик во развојот на словенските литературни јазици“ (1968), „Историска фонологија на македонскиот јазик“ (објавена најпрвин на англиски јазик во Хајзенберг, 1983 и во Скопје 2001, на македонски);

„Еден прилог кон историјата на македонската преродба“ (1949);
Неговата поезија како златоврв на македонската повоена поезија;
Последната тестаментална порака на Блаже Конески;

  • Академик Михаил Д. Петрушевски (Битола, 2.7.1911 – Скопје, 27.2.1990) и препевите на најголемите светски епоси, „Илијада“ (1955) и „Одисеја“ (1953) од Хомер, од грчки на македонски јазик, со опширни предговори, објасненија и индекси на личностите и митовите;
    Светски познатата амендација во дефиницијата на трагедијата во Аристотеловата „Поетика“, прифатена од науката во светот како големо научно откритие;
    Оригинални микенолошки истражувања и толкувања (заедно со акад. Петар Хр. Илиевски);
  • Писателот Славко Јаневски (Скопје, 11.1.1920 – Скопје, 30.1.2000) со својот грандиозен толстоевски опус, декалогијата „Кукулино“, во која е проследено Корубиновото племе и неговата истрајба во времето цели 14 столетија, од доаѓањето на Словените до денес;
  • Писателот Матеја Матевски (Истанбул, 13.3.1929) најпознатиот македонски поет во светот чии поетски книги се преведени на 40 светски јазици, а некои од нив овенчани со високи светски признанија. Академиците С. Јаневски и М. Матевски повеќе пати се номинирани за добитници на Нобеловата награда;
  • Научниците од светски формат во природните науки, академик Георги Д. Ефремов (Кратово, 8.12.1932 – Скопје, 6.5.2011) во молекуларната биологија и евгениката чии истражувања и откритија се издадени во неговите собрани дела во десет томови; и академик Јордан Поп-Јорданов (Велико Градиште, 23.11.1925), во физиката (Поп-Јорданов закон) и во истражувањето на човековиот мозок, достигнувања и откритија познати и признати во светската наука, а издадени во неговите собрани дела во четири тома.
  • Академик Ксенте Богоев (с. Леуново, 20.10.1919 – Скопје, 20.4.2008), доајен на македонската економска наука, втемелувач на научните дисциплини од областа на јавните финансии, а кај нас со респектабилен придонес во истражувањето на бројни други клучни макроекономски прашања и теми. Како проминентен универзитетски професор, истражувач, општественик и државник, беше високо респектиран во европски и светски размери;
  • Академик Кирил Миљовски (Ресен, 27.5.1912 – Скопје, 27.4.1983), со својот придонес во областите на историја на економската мисла, стопанска историја, стопански систем и економска политика и регионален развој. Поради научната ригорозност, објективност и нагласениот критички приод беше еден од најцитираните автори во областа на економијата на поранешните југословенски простори.
  • Познатите наши големи сликари, академиците Никола Мартиноски (Крушево, 18.8.1903 – Скопје, 7.2.1973) и Димитар Кондовски (Прилеп, 30.9.1927 – Скопје, 8.8.1993) кои со своите платна и цртежи, надоврзувајќи се на високите вредности на нашите средновековни фрески и икони, фрлија сосема нова светлина во нашата ликовна уметност.
  • Нашите најпознати истражувачи на македонската средновековна уметност, акад. Димче Коцо (Охрид, 10.10.1910 – Скопје, 17.3.1993), прв македонски историчар на уметноста, прославен по ископувањата на Климентовата црква „Св. Пантелејмон“ во Охрид, и акад. Цветан Грозданов (Охрид, 5.3.1936), најистакнат познавач на проблематиката на ликовното претставување на словенските светци во уметноста на Балканот до XIX век.
  • Познатите македонски лингвисти, академик Петар Хр. Илиевски (Бигор-Доленци, 2.7.1920 – Скопје, 31.5.2013), истражувач на кирилометодиевската епоха, проучувач на глаголицата и на словенското писмо, како и академик Божидар Видоески (с. Звечан, Порече, 8.11.1920 – Сремска Каменица, 16.5.1998) истражувач во областа на македонската дијалектологија.

Ги спомнавме овие личности и настани како ѕвездени мигови од историјата на македонската култура во последните педесет години, затоа што сите овие, и повеќе други неспоменати, од ѕвездените мигови на македонската култура, станаа распознатлив знак за МАНУ која се воздигна и возвиши врз нив и заедно со нив, во една органска целост.

Овие значајни и ширум светот познати наши уметници и научници се гордост на македонската наука и уметност, односно на македонската култура воопшто. Како што не ги забораваме настаните и личностите од нашето минато кои претставуваат ѕвездени мигови од историјата на македонската култура, така со истиот пиетет се однесуваме кон нив во нашата сегашност како ѕвездени мигови на новата пост-асномска македонска епоха.

Академик Блаже Конески (с. Небрегово, 19.12.1921 – Скопје, 7.12.1993)
Академик Михаил Д. Петрушевски (Битола, 2.7.1911 – Скопје, 27.2.1990)
Академик Славко Јаневски (Скопје, 11.1.1920 – Скопје, 30.1.2000)
Академик Матеја Матевски (Истанбул, 13.3.1929)
Академик Георги Д. Ефремов (Кратово, 8.12.1932 – Скопје, 6.5.2011)
Академик Јордан Поп-Јорданов (Велико Градиште, 23.11.1925)
Академик Ксенте Богоев (с. Леуново, 20.10.1919 – Скопје, 20.4.2008)
Академик Кирил Миљовски (Ресен, 27.5.1912 – Скопје, 27.4.1983)
Академик Никола Мартиноски (Крушево, 18.8.1903 – Скопје, 7.2.1973)
Академик Димитар Кондовски (Прилеп, 30.9.1927 – Скопје, 8.8.1993)
Академик Димче Коцо (Охрид, 10.10.1910 – Скопје, 17.3.1993)
Академик Цветан Грозданов (Охрид, 5.3.1936)
Академик Петар Хр. Илиевски (Бигор-Доленци, 2.7.1920 – Скопје, 31.5.2013)
Академик Божидар Видоески (с. Звечан, Порече, 8.11.1920 – Сремска Каменица, 16.5.1998)

 

ПОСЛАНИЕ

Без вас, Тире и Сидоне,
овде се живеело илјадници години
и пак ќе се живее.
Ние луѓето сме како тревана –
ја газат, се суши, се задушува, гине,
само земјата останува.
Ние луѓето сме како мравине –
ги гмечат, ги ништат, и пак се збрале купче.
Одовде тргнал некогаш поход до Инд,
кој можел да го предвиди тоа?
По Via Egnatia Цицерон одел во прогонство
во Солун.
Близу до Драма
призракот на Цезар му се јавил на Брута
под шаторот
спроти решителната битка.
Па се посветиле во Тивериопол
петнаест маченици.
Наум соградил манастир
на извирот на Белото езеро.
Оваа земја го крепела и Марка Кралета.
И сепак,
зар не доживувала таа униженија?
Зар можело без тоа до зрелоста?
Сето е предвидено –
ние си одиме,
а земјата останува.

Блаже Конески