• Email

    VFRIEDM@UCHISAGO.EDU

Датум на раѓање:
18 октомври 1949
Место на раѓање:
Чикаго, Илиноис
Членство во МАНУ:
Надвор од работен состав, 1994
Институции:
Универзитетот во Чикаго
Област на работа:

Биографија

Виктор Фридман е роден на 18 октомври 1949 година во Чикаго, Илиноис, САД. Студирал славистика на Универзитетот во Чикаго, каде што и дипломирал во 1971 година кај проф. Збигњев Голомб. Во 1971 и 1972 година, по препорака на проф. Голомб, Фридман ја посетува Летната школа во Скопје и во Охрид при Семинарот за македонски јазик, литература и култура и тогаш се одлучува како посебна област да го избере македонскиот јазик. Во 1975 година докторирал со одличен успех на тема „Граматичките категории на македонскиот индикатив”. Веднаш по докторитањето Виктор Фридман е избран за доцент на Чикашкиот универзитет (1975-1979), потоа за вонреден професор (1979-1984), а од 1984 година е редовен професор по славистика и балканистика на Универзитетот во Чапел Хил, Северна Каролина, каде што бил и шеф на Одделението за славистика и балканистика (1987-1993). Од есента 1993 година работи како професор по славистика и балканистика на својот матичен Универзитет во Чикаго.
Проф. Фридман е еден од најпознатите и најактивните американски лингвисти на неговата генерација со славистичка и балканистичка ориентација. Неговиот опус се состои од 144 библиографски единици, од кои 101 се научни трудови (книги, расправи, статии), а другите се прикази, реферати и преводи. Од трудовите 73 се од областа на македонистиката и балканистиката.
Во своите трудови проф. Фридман се служи со теоријата и методите на прашко-американскиот функционален структурализам од школата на Јакобсон, Лант, Станкјевич и др., обогатувајќи и развивајќи ги во чекор со општиот развитoк на лингвистичката теорија и методологија.
Од самиот почеток на неговата научна дејност тој покажува голем интерес за глаголскиот систем на словенско-балканските јазици. Глаголскиот систем го проучува од сите аспекти не само во современите стандардни јазици, туку и во историска и географска проекција, обрнувајќи внимание и на нивната формална и на значенската структура. Македонскиот јазичен материјал во неговите трудови секогаш е разгледуван врз широк фон на другите словенски и балкански несловенски јазици, но исто така и на јазиците што се наоѓаат надвор од тие две групации. Таквиот пристап Фридман може да го реализира благодарејќи на неговото теоретско познавање на македонскиот, бугарскиот, албанскиот, ромскиот и турскиот јазик. Освен тоа тој има основни знаења и за кавкаските јазици, што му овозможува да согледа и да обработи низа интересни структурни паралели во глаголските системи на балканската и кавкаската јазична средина.
Вториот главен круг на научниот интерес на професор Фридман го сочинуваат проблемите сврзани со процесите на стандардизацијата на балканските јазици. И тука во центарот на вниманието се наоѓа македонскиот јазик и македонската стандардизација.
Проф. Фридман покажува жив интерес и за јазичната прагматика. Неговите трудови од тоа подрачје се одликуваат со богата изворна документација.
Како македонист проф. Фридман е познат не само во македонската и американската средина туку и пошироко – во Канада, Австралија, Германија, Полска, Велика Британија и во сите други славистички и балканистички центри во светот.
Таквата афирмација тој ја постигнал освен со своите трудови и со бројни настапи на конгреси, симпозиуми и други научни собири, каде што постојано ги брани самостојноста и интегритетот на македонскиот јазик.
Проф. Фридман е активен и како преведувач на македонска стручна литература, а во негов превод на англиски јазик е објавена „Историската фонологија” од Блаже Конески.
Со сета своја дејност проф. Фридман има придонесено многу за афирмацијата на македонскиот јазик, македонската лингвистика и македонистиката во целина како во САД, каде што живее и работи, така и во бројни други центри во светот.
На предлог на Одделението, проф. д-р Виктор Фридман е избран за член надвор од работниот состав во Одделението за лингвистика и литературна наука на 21 април 1994 година.